Od wielu lat aloes pozostaje najbardziej niedocenianą rośliną domową. I nie jest to zaskakujące, ponieważ powszechna dystrybucja pospolitego aloesu w ostatnim stuleciu doprowadziła do tego, że wszyscy zapomnieli o innych rodzajach tego niesamowitego soczystego. Aloes to przede wszystkim roślina ozdobna. A przy odpowiednim doborze rodzaju i odmiany może przyćmić każdego konkurenta. W modnych florariach i zwykłych doniczkach, w mieszanych kompozycjach i samodzielnie, aloes jest wytrzymałą, prawie bezobsługową, zaskakująco trwałą rośliną, której wreszcie przyjrzeliśmy się bliżej.
Aloes aristata (Aloe aristata). Farmer Burea-Uinsurance.com aloes
Spis treści:
Aloes – opis botaniczny rośliny
Aloes reprezentuje niesamowite rzeczy w kulturze domowej rodzina Asfodełowów (Asphodelaceae). W naturze aloes występuje tylko na pustyniach, głównie w Afryce i obu Amerykach. Aloes jest szczególnie reprezentowany we florze Meksyku, gdzie roślina ta uderza swoją różnorodnością. Aloes to jedna z najstarszych roślin na świecie, podobna do kaktusów w swoim naturalnym zasięgu, ale zdolna przetrwać nawet tam, gdzie inne sukulenty wysychają i umierają.
Lecznicze właściwości aloesu doceniono już trzy tysiące lat temu, jest to jedna z najstarszych roślin leczniczych, o których wspomina się w źródłach pisanych dwa tysiące lat temu. Wygląd, podobnie jak właściwości aloesu, pozostają niezmienione przez tysiąclecia.
Aloes może twierdzić, że jest najbardziej wszechstronnym z sukulentów. Poszczególne gatunki są tak niepodobne do siebie, że łatwiej je pomylić z innymi kulturami niż z krewnymi. Wśród aloesu znajdują się krzewy, rośliny okrywowe, ozdobne gwiazdki liściaste. A każdy kochanek może znaleźć aloes, który mu się podoba. Niezwykła różnorodność nie zmienia „esencji” tej zdumiewająco prostej rośliny. Różni się wyglądem, aloes nadal jest soczystym.
W rodzaju aloesu występują zarówno rośliny drzewiaste, jak i bezłodygowe. Wszystkie aloesy „zaczynają się” jako duża lub zwarta rozeta liści na mocno skróconej łodydze. Pnie rosną dopiero z wiekiem, w niektórych roślinach dość szybko zdrewniają, w innych pozostają prawie niezmienione przez dziesięciolecia.
Wysokość aloesu waha się od skromnych 10 cm do 1 m u gatunków drzewiastych. Charakterystyczną cechą pozostają mięsiste liście – grube, wydłużone, ryflowane, stępione, zawsze zebrane w rozety – podstawne lub wierzchołkowe. Zdolność do gromadzenia wody w liściach i zamykania porów w celu zatrzymania parowania wody podczas długotrwałej suszy pozwala aloesowi wytrzymać miesiące bez podlewania, nie tracąc przy tym dekoracyjnego efektu liści.
Miąższ liścia wydaje się być galaretowaty, podzielony na komórki. W okresie suszy liście zmniejszają się, przy regularnej pielęgnacji zwiększają swoją grubość. Długość liści waha się od mniej niż 10 cm do 50-60 cm. Jednak w aloesie krytym maksymalny rozmiar jest często ograniczony do 40 cm.
Prawie wszystkie liście aloesu są ząbkowane, z ostrymi kolcami wzdłuż krawędzi, ale są też gatunki o gładkich liściach i pokryte kolcami na całej powierzchni liści. Ciernie aloesu są przeważnie ostre, ale są zarówno miękkie, jak i rzęskowe.
Pomimo tego, że aloes nigdy nie był kojarzony z kwitnieniem, niektóre gatunki podczas chłodnej zimy potrafią zaskoczyć i zachwycać. Gwiaździste, zaskakująco wdzięczne, wąsko dzwonkowate lub rurkowate miniaturowe kwiaty wydają się cenne na tle mięsistych liści. Są zebrane w piramidy i proste grona kwiatostanów i wznoszą się nad rozetami na zaskakująco długich szypułkach. Jeśli kwitnie aloes, możesz podziwiać ich kwiatostany w grudniu lub styczniu, w środku zimy.
Rodzaje aloesu w pomieszczeniach
W rodzaju Aloe występują zarówno nudne, przestarzałe i bardzo mało atrakcyjne gatunki, jak i zupełnie nieoczekiwane i ekstrawaganckie rośliny. Miniaturowy i duży, agresywnie rosnący i nie zmieniający się z biegiem lat, aloes pozwala wybrać gatunek do zadania dekoracyjnego. Spośród ponad pięciuset gatunków aloesu w kulturze pokojowej stosuje się około pięciu tuzinów, a popularna jest tylko połowa roślin o jasnej osobowości.
Najpopularniejszy i najbardziej znany aloes w pomieszczeniach
Najpierw zapoznajmy się z nudnymi i wciąż nie uważanymi za najmodniejsze rodzaje aloesu.
Aloes można znaleźć w każdym domu w czasach sowieckich drzewo aloesowe (Aloes arborescens), znany również jako „lekarz” lub „agawa”. Są to krzewy mogące przekroczyć metr wysokości (a w przyrodzie nawet 3 m) o rozgałęzionej, szorstkiej, cylindrycznej i soczystej, mimo zdrewniałości łodygi. W młodości zachowuje ten sam kolor co zielenie – jasnozielony, potem coraz bardziej czerwieni, w dolnej części brązowieje i pokrywa się śladami starych liści.
Mięsiste liście wyrostka mieczykowatego typowe dla aloesu ze spiczastą krawędzią, ostrymi zębami zakrzywionymi wzdłuż krawędzi i niebieskawym nalotem na jasnozielonym tle mogą przekraczać 50 cm długości. Jeśli aloes kwitnie w domu, zaskakuje rurkowatym, spuchniętym u podstawy kwiaty do 2 x cm długości o wyblakłej żółto-różowej barwie. Kwiaty zbiera się w pędzelku.
Legendarne uzdrowienie aloes (Aloes), w przeciwieństwie do drzewa aloesowego – roślina bardzo piękna. Duże cierniste szarozielone liście w pionowo wydłużonych rozetach wyglądają surowo i schludnie. Wydłużony w pionie aloes wygląda elegancko i raczej nowocześnie.
Wolno rosnący należy również do najwyższych gatunków w przyrodzie. aloes marlota (Aloes marlothii). W uprawie wewnętrznej jest to dalekie od rośliny drzewiastej, wolno rosnące duże rozety z liśćmi do 50 cm, trójkątne i mięsiste oraz dwa rodzaje cierni – ostre i miękkie, z pięknie wydłużonymi końcami liści i znacznie szerszą podstawą . Czerwonawe kolce podkreślają jedynie wielkość i masywność liści.
Rozważany jest największy aloes z wyraźnym pniem aloes jest dziki, przerażający lub przerażający (Aloes Ferox) Jest uderzająco jasną rośliną o gęstych, kwitnących rozetach. W naturze wznoszą się na grubym pniu, aw pokojach są prawie osiadłe, z ledwo zauważalnym skróconym pniem, ale nadal wyglądają na bardzo masywne.
Liście są grube, tworzą zgrabne rozety, mocno przylegają, wyróżniają się nie tylko mięsistością, ale także niebieskawym kolorem i niezwykłymi skróconymi cierniami. Rozety są nieco niechlujne, liście nie są w nich do końca symetryczne. Rzadko spotykany w kulturze wewnętrznej, głównie jako roślina podłogowa. Luksusowe, proste kłosy setek pomarańczowych i czerwonych kwiatów wyrastających bezpośrednio ze środka rozety nie pojawiają się w kulturze doniczkowej. Ale sama roślina wygląda jak zielona rzeźba dzięki swoim czystym, masywnym liniom.
Ale wśród aloesu i gatunku są znacznie bardziej oryginalne. To oni są dziś aktywnie wykorzystywani w projektowaniu florarium i są wprowadzani do kompozycji dekoracyjnych. Fantazyjne rozety, ornamenty, wzory, perfekcyjne kształty i linie sprawiają, że są to jedne z najbardziej efektownych roślin domowych do nowoczesnej dekoracji wnętrz. Dobrze sprawdzają się w oryginalnych pojemnikach i skomplikowanych kompozycjach, przynoszą specjalne faktury, różnorodne i jasne kolory, efekt żywych rzeźb, prawie nie wymagających konserwacji.
Musisz wiedzieć, że nie wszystkie rodzaje aloesu mają właściwości lecznicze. Przeczytaj więcej na ten temat w materiale Aloes – rodzaje lecznicze i skuteczne przepisy na stosowanie.
Najbardziej dekoracyjne rodzaje aloesu
Wśród kompaktowych gatunków aloesu stał się ulubieńcem wielu różnobarwny aloes (Aloes variegata), które też lubimy nazywać tygrys aloesowy… Jest to gatunek o silnie skróconej łodydze i unikalnych trzyrzędowych rozetach o spiczastych na końcach, bardzo elastycznych, szeroko lancetowatych, łódkowatych, zakrzywionych liściach.
Roślina wygląda bardzo dekoracyjnie dzięki ciemnozielonej barwie, na której pojawiają się oryginalne paski niezliczonych białych kresek i plam, rozmieszczone poprzecznie i spiralnie. To niesamowity gatunek cętkowany z jasnymi plamkami fantazyjnie rozsianymi po całej powierzchni. Ale głównym wyróżnikiem jest struktura rozet. Liście wydają się zagnieżdżone jeden w drugim, co daje efekt uderzającego uporządkowania i ornamentyki.
Podobny efekt – pstrokate zmarszczki na mięsistych trójkątnych liściach z wydłużonym końcem w schludnych rozetach – może się również pochwalić jasnozielono-ciemnozielonym aloesem Jukunda (Przysmaki z aloesu) i obwieszonych misternie zakrzywionymi, falującymi liśćmi z biało-zielonymi wzorami aloes somalijski (Aloes somaliensis).
Dziwaczny i zaskakująco oryginalny wygląd złożony aloes (Aloe Plicatilis) – z rozetami dwurzędowymi wachlarzowatymi o liniowo-wstęgowych, płaskich, z tępo zakończonym końcem liści, gładkim, o niepowtarzalnych, tulipanowatych liściach z szarawym nalotem. Roślina zwykle rośnie w postaci dwóch rozetek i dopiero z wiekiem widać, że środkowy pęd jest rozwidlony, a na jego końcach znajdują się luksusowe wachlarze. Niezwykle wdzięczna, niemal architektoniczna roślina.
Również w dwóch rzędach naprzeciw siebie znajdują się bardzo mięsiste, białawo-różowe liście, które pochylają się w idealny łuk aloes naprzeciw liścia (Aloes suprafoliata), którego masywność podkreśla stale rosnący pień z resztkami starych liści i czerwonymi cierniami wzdłuż krawędzi.
Kapryśny orzęsek z aloesu (Aloes rzęskowy) – widok amatora. Cienka, pnąca się i rozgałęziona łodyga tworzy dziwaczne sylwetki z rzadkimi rozetami wierzchołkowymi. Liście są bardziej miękkie niż u innych gatunków, nie przekraczają 15 cm długości, szarawe, ozdobione białymi zębami. Ten aloes ma swoją specyficzną nazwę dla rzęsek włosków u podstawy blaszki liściowej, ciasno owiniętych wokół łodygi.
Wąsko-lancetowate kwiaty wyglądają niesamowicie imponująco: wyciszone czerwone lub pomarańczowe wąskie rurki są zebrane w piramidach kwiatostanów. Jest to jedyny gatunek wśród aloesu domowego, który jest uprawiany jako kultura ampeliczna.
Słynie z wyjątkowych kolców przypominających grube, białe rzęsy. aloes havortia (Aloes haworthioides). Jest to wyjątkowy gatunek o wdzięcznych rozetach cienkich, lancetowatych liści, puszystych i często przyjemnych z niskimi skupiskami kremowych kwiatów.
Również inny gatunek wydaje się niemal „futrzany”, aktywnie tworząc rozety potomne i tworząc ciągłe, wzorzyste plamy – aloes czarny cierń (Aloes melanacantha), których różowawe krawędzie dodatkowo podkreślają jasność podstawowego szmaragdu.
Farmer Burea-Uinsurance.com freddmer
Przysiad z aloesem (Aloes humilis) – najbardziej zwarte gatunki o gęstych, gęstych rozetach utworzonych przez wydłużone, lancetowato-liniowe, prawie pionowe liście, w niektórych odmianach – skrócone trójkątne liście. Roślina szybko rośnie i rozgałęzia się gęsto, uwalniając rozety potomne i tworząc dziwaczne zarośla, które obejmują całą przestrzeń doniczki.
Pozornie wydłużone rozety o nieco niechlujnej strukturze wyglądają jeszcze piękniej ze względu na długie szypułki, na szczycie których kwitną czerwone kwiaty z żółtą plamką.
Aloes wielolistkowy (znany również jako zwinięty lub zwinięty, Aloes polyphylla) – wyjątkowy gatunek o płaskich i bardzo szerokich rozetach, w których zachodzące na siebie bardziej niż środek blaszki liściowej, mięsiste, trójkątne, o szerokiej podstawie, liście ułożone są przeciwnie do ruchu wskazówek zegara w niesamowicie gęstą i piękną spiralę. To jeden z najlepszych sukulentów ozdobnych, który wygląda nieco sztucznie.
Aloes kolczasty (Aloes aristata) Jest uroczym gatunkiem o ciemnych, bardzo kłujących liściach, ozdobionych białymi postrzępionymi brzegami i zebranych w miniaturowe, ale niezwykle gęste, niezwykłe rozety. Mięsiste liście ułożone są w spiralę. Rozety nie ograniczają się do kilku rzędów i stale zwiększają swoją szerokość, osiągając czasami ponad 50 cm średnicy.
Szorstkie liście z twardymi, małymi plamkami dodatkowo podkreślają ich kłujący brzeg. Wyglądający płasko i imponująco, ten aloes tworzy bardzo piękne akcenty i plamy fakturowe, a oglądany z góry hipnotyzuje efektem surowego ornamentu rozetowego.
Kwiatostany pomarańczowe w warunkach wewnętrznych są bardzo rzadkie. Ten aloes ma wiele hybryd i odmian, na przykład Kosmos, z mniej zgrabnymi i większymi, ale nie tak szerokimi rozetami z dużych pasiastych liści i wyglądem bardziej przypominającym Hawortia.
Aloes Rauha (Aloes rauhii) to bardzo efektowny gatunek srebrzystolistny, na powierzchni gładkich matowych liści, których pojawiają się ciemne linie i paski. Duże rozety mięsistych liści, złożone na końcu liści, mogą osiągnąć średnicę 20 cm. W roślinie podstawowej szare liście są gęsto pokryte białawymi, łączącymi się paskami, ale w nienazwanych odmianach, które zastąpiły dziś gatunki roślin, wszystkie liście wydają się srebrzystobiałe lub nieregularne (na przykład biało-zielone cętkowane) „Płatek śniegu” (Snowflake), zielony z pomarańczowożółtymi brodawkami i czerwonym obramowaniem odmiany „Donku” (Donnie) i pr).
laurent houmeau
Dwa rodzaje są bardzo skuteczne z bardzo zwężonymi i długimi, przypominającymi mięsistą wersję draceny, liście w niechlujnych rozetach – aloes ładny (Aloes bellatula, liście zdobią białą obwódkę i białe smugi na ciemnoczerwonym tle) i aloes o białych kwiatach (Aloes albiflora) o ciemnoszarych liściach, gęsto pokrytych białymi kropkami narośli.
Aloes nacięcie (Perfolia z aloesu) tworzy masywne rozety z ząbkowanymi liśćmi, które nieco przypominają karczochy i podbijają kontrastem ciemnego koloru z białymi cierniami. Z samego środka rozety wznosi się prosta szypułka z oryginalną piramidą wąsko rurkowatych czerwonych kwiatów.
Jeż Aloes (Aloes maculata) – najbardziej kłujący wygląd, któremu ozdobnie nadają białe, ciemniejące z wiekiem do brązowoczarnych, długich, wydatnych cierni. Zgrabne kafelkowe rozety bez łodyg są bardzo gęste, a dzięki kłującej fakturze wydają się cudem koronki. A zaokrąglony kształt rozetek i ich idealna symetria tylko podkreślają piękno rośliny.
Sylwetki wyglądają jak fantazyjne maczugi – wydłużone rozety grubych cierniowych szarych liści na cienkich pniach aloes dychotomiczny (Aloes dichotoma).
Aloes silnie rozgałęziony (Aloes ramosissima) – krzewy lub drzewa wielopniowe, w których nad pniami wznosi się dziwaczna korona podobnych rozet i wąskich liści w kształcie pręta, przypominająca bonsai.
Warunki uprawy aloesu w pomieszczeniach
To nie przypadek, że legendarny aloes uważany jest za jedną z najbardziej odpornych roślin. Mogą zachować dekoracyjność w niemal każdych warunkach, jeśli nie zapomnimy o ciepłolubności i pochodzeniu gatunku. Absolutnie każde pomieszczenie o normalnych warunkach życia jest odpowiednie dla tych uporczywych sukulentów, a nawet aloes może znacznie lepiej przystosować się do różnych warunków oświetleniowych niż kaktusy i spółka.
Oświetlenie i rozmieszczenie
Gatunki aloesu różnią się światłolubnością, ale wszystkie bez wyjątku mogą dobrze rosnąć zarówno na słonecznym parapecie, jak iw jasnym miejscu z rozproszonym oświetleniem. Uważa się, że aloes dobrze toleruje bezpośrednie światło słoneczne. Ale rośliny muszą być stopniowo dostosowywane do słońca, a w przypadku roślin odmianowych lub gatunków o oryginalnym kolorze, zbyt intensywne oświetlenie może powodować zmiany, zaczerwienienie, przerzedzenie liści.
Lepiej chronić rośliny przed południowym słońcem. Cieniowanie toleruje tylko jeden gatunek – drzewo aloesowe. Zwykle sam aloes sygnalizuje brak oświetlenia poprzez rozciąganie i deformowanie liści, zmieniając kolor na jaśniejszy.
Pomimo bezpretensjonalności aloesu zimą czasami trudno mu przystosować się do krótkich godzin dziennych. Jeśli to możliwe, szczególnie podczas ciepłego zimowania, aloes należy przestawić w bardziej oświetlone miejsce lub zapewnić dodatkowe oświetlenie. Zimując w chłodzie nie ma potrzeby regulowania oświetlenia.
Dla aloesu za najlepsze miejsce zawsze uważano parapety wschodnie i zachodnie lub miejsce w pobliżu okien południowych.
Kontrola temperatury i wentylacja
Aloes należy do roślin ciepłolubnych i w okresie aktywnego rozwoju zadowala się temperaturą pokojową, nie boi się ciepła i nie wymaga sztucznej stabilizacji temperatury.
W okresie uśpienia temperatury są ważne tylko wtedy, gdy chcesz osiągnąć kwitnienie aloesu. Można go stymulować tylko przez zimowanie w temperaturze co najmniej 12 do 16 stopni z możliwym spadkiem do 5-10 stopni. Jeśli kwiaty nie są celem, aloes świetnie czuje się w normalnych warunkach pokojowych, ale jest bardziej kapryśny w oświetleniu.
Aloes uwielbia wentylację i dostęp do świeżego powietrza. Jednocześnie przeciągi najczęściej się go nie boją, a roślina doskonale toleruje nawet gwałtowne zmiany temperatury. Jest to jedna z roślin domowych, która nie boi się urządzeń grzewczych i klimatyzatorów w pobliżu, ale przy zbyt dużym przegrzaniu powietrza lepiej nie przesadzać. Latem wszystkie rodzaje aloesu można wynieść na zewnątrz, ale z obowiązkową ochroną przed opadami atmosferycznymi.
cześć
Opieka domowa dla aloesu
Jedyną rzeczą, której należy kategorycznie unikać podczas pielęgnacji aloesu, jest nasiąkanie wodą. Pozostałe rośliny zadowalają się minimalną opieką i zachowują swój efekt dekoracyjny, nawet jeśli zostały zapomniane z powodu siły wyższej. Bardzo rzadkie podlewanie, jeszcze rzadsze karmienie, brak jakichkolwiek innych zabiegów sprawiają, że aloes jest jednym z najlepszych kandydatów do nowoczesnego wnętrza i dla tych, którzy nie chcą lub nie mogą poświęcić dużo czasu na domowe zbieranie roślin.
Podlewanie i wilgotność powietrza
Wybierając częstotliwość podlewania aloesu, najlepiej skupić się na wysychaniu podłoża. Latem rośliny wymagają obfitego podlewania. Ale zimą nawet średnia wilgotność podłoża dla aloesu będzie nadmierna. Podlewaj aloes, gdy tylko podłoże wyschnie o około połowę lub prawie całkowicie wyschnie (po wyschnięciu wierzchniej warstwy należy odczekać 1-2 dni latem i 3-4 dni zimą).
Aloes nie boi się suszy, może nie cierpieć z powodu braku opieki przez długi czas. Zimą, gdy temperatura spada, aloes w ogóle nie jest podlewany, a gdy jest utrzymywany w cieple, jest bardzo rzadki i rzadki.
Top dressing i skład nawozu
Aloes dobrze sobie radzi bez karmienia, zwłaszcza jeśli rośliny nie kwitną. Dla nich w pierwszym roku po przesadzeniu nie można w ogóle zastosować nawozu. Od drugiego do następnego przeszczepu opatrunek górny można przeprowadzać z częstotliwością 1 raz w miesiącu ze standardową lub 2 razy w miesiącu z zmniejszoną o połowę dawką nawozów.
W przypadku każdego aloesu odpowiednie są tylko specjalne nawozy do sukulentów.
Przycinanie i kształtowanie aloesu
Wszelkie przycinanie aloesu odbywa się tylko w ostateczności. Suszone stare liście są oddzielane ręcznie po ich całkowitym obumarciu. Jeśli w celu zachowania dekoracyjności lub jeśli zieleń jest uszkodzona, konieczne jest przycinanie, należy użyć zdezynfekowanego narzędzia i natychmiast obrobić skrawki węglem drzewnym.
Sadzenie, pojemniki i podłoże
Aloes preferuje coroczny przeszczep w młodym wieku i zmianę doniczek po opanowaniu poprzednich – w dojrzałym wieku. Pojemniki nie są zbytnio powiększone, tylko o 1-2 cm, zbyt duże i głębokie pojemniki na aloes nie sprawdzą się. W przypadku przeszczepu aloesu stosuje się standardowe terminy – luty lub marzec.
W przypadku aloesu warto wybrać specjalne podłoża pod sukulenty. Preferowane są komercyjne mieszanki, ale aloes będzie dobrze rósł w samodzielnie przygotowanej glebie z wysokiej jakości materiałów. Podczas mieszania na aloes do darni dodaje się połowę dawek piasku, próchnicy, gleby liściastej. Dodatek piasku gruboziarnistego lub dodatków spulchniających poprawia przepuszczalność powietrza, a dodatek węgla drzewnego – odporność na nasiąkanie wodą.
Aloes uprawia się tylko z wysoką warstwą drenażową. Podczas sadzenia aloesu wskazane jest wylanie warstwy piasku na drenaż i na podłoże. Aloes w pojemnikach z dobrymi otworami drenażowymi można uprawiać tylko z drenażem piaskowym. Ściółkowanie gleby ozdobnymi wiórami kamiennymi lub piaskiem poprawia nie tylko atrakcyjność odpływów, ale także pozwala uniknąć ryzyka zalania.
Aloes dobrze rośnie w glebie obojętnej i podłożach dekoracyjnych, z minimalną ilością gleby w ozdobnych florariach.
Choroby, szkodniki i problemy w uprawie aloesu
Zwykle aloes jest odporny na wszelkie szkodniki w pomieszczeniach. Tylko w stanie zaniedbanym może stać się podatny na mszyce, ale nadal najczęściej cierpi na gnicie, którego jedyną przyczyną jest niewłaściwe podlewanie.
Reprodukcja aloesu
To jedna z najłatwiejszych do rozmnażania upraw. Łatwiej jest rozmnażać aloes przez oddzielenie potomstwa córek podczas przeszczepu (można oddzielić tylko rozety córek, które utworzyły własne korzenie) lub przez sadzonki.
W tej kulturze można stosować sadzonki zarówno wierzchołkowe, jak i liściaste. Ukorzenienie odbywa się pod maską na lekkim piaszczystym podłożu, utrzymując lekką wilgotność gleby i zapewniając długie godziny dzienne z dodatkowym oświetleniem. Wskazane jest wysuszenie plastrów przed sadzeniem.
Uprawa z nasion w domu jest rzadko używana. Wysiewa się je w płytkich pojemnikach, na sterylnym piaszczystym podłożu, powierzchownie, pod folią lub szkłem. Młode rośliny bardzo boją się podmoknięcia i wszelkich kontaktów – są ostrożnie nurkowane dopiero po pojawieniu się drugiego liścia.
