Wśród szkodników roślin domowych tylko wciornastki mogą konkurować z pochwami w wytrwałości i oszustwie. Są zauważane tylko wtedy, gdy są szeroko rozpowszechnione. Setki gatunków trudno odróżnić od siebie, ale wszystkie wciornastki atakują rośliny równie szybko i zdumiewająco szybko. Im wcześniej rozpoczną się działania mające na celu ich zwalczanie, tym lepiej, ponieważ owady te skazują roślinę na wyczerpanie i szybką utratę dekoracyjności oraz liści i kwiatów. Ich inwazja na kolekcję roślin jest szybka. I powinieneś być przygotowany na to, że bardzo trudno jest walczyć z wciornastkami bez radykalnych metod.
Jak pozbyć się wciornastków na roślinach domowych? Farmer Burea-Uinsurance.com houseplantacademy
Spis treści:
Czym są wciornastki?
Zwykle można zauważyć wciornastki i zrozumieć, że to one szkodzą roślinie, zwykle tylko śladowo – poważne zmiany na liściach. Jest to jeden z najtrudniejszych do zdiagnozowania szkodników owadzich, który oprócz roślin domowych jest niebezpieczny dla upraw ogrodniczych. Istnieje wiele powodów „tajemnicy” wciornastków. Różne wyglądy u ponad stu gatunków i ich niewielkie rozmiary nie sprawiają, że są one łatwe do rozpoznania gołym okiem.
Wciornastki (Thysanoptera) – specjalne zamówienie mikroskopijnych owadów, które nie ulegają pełnej transformacji. Średnio długość wciornastków wynosi około 0,5-2 mm, czasami są jeszcze mniejsze, ale bardzo rzadko przekraczają 5 mm (a takich gigantów prawie nigdy nie ma w pomieszczeniach). Smukłe nogi z zębami i przyssawkami w kształcie bańki, aparat do przekłuwania i ssania ust, dwie pary cienkich ganków z frędzlami i wydłużone ciało są trudne do zobaczenia bez lupy. Wciornastki latają słabo, ale biegają szybko, a ich ruch zwykle je zdradza.
Wciornastki są ubarwione inaczej. Na roślinach domowych można spotkać czarne, brązowe i szare owady. Ale aby zdiagnozować dokładny rodzaj – brązowy kwiatowy western, brązowy pstrokaty, przezroczysty białawy dekoracyjny wciornastki i dziesiątki innych – opcjonalnie. Różniąc się na zewnątrz, szkodzą roślinom w ten sam sposób i wymagają podobnej strategii kontroli.
Wciornastki przechodzą pięć etapów rozwoju od jaj do postaci dorosłych i są w stanie wydać do 15 pokoleń potomstwa rocznie. W typowych warunkach wewnętrznych – temperaturach powyżej 20 stopni – ich liczba na roślinie może podwoić się co 2-5 dni.
Szkodniki te są szczególnie powszechne w strefach podzwrotnikowych i tropikalnych, szklarniach i uprawach wewnętrznych, gdzie w cieple rozmnażają się zaskakująco szybko i są prawie niezniszczalne w warunkach zamkniętych. Uważa się, że szczególnie lubią bulwiaste, bulwiaste i orchidee, ale nie mają nic przeciwko jedzeniu jakiejkolwiek rośliny doniczkowej.
Dlaczego wciornastki są niebezpieczne?
Wciornastki uwielbiają kwiaty, ale w roślinach domowych znacznie łatwiej jest je rozpoznać po liściach. Szkodniki nie siedzą długo na jednej roślinie, szybko przenoszą się do sąsiadów, chowają się w glebie i są prawie niewidoczne.
Żywiąc się sokiem roślinnym od stadium larwalnego do śmierci, wciornastki nie tylko wysysają z niego witalność, ale także zarażają swoją wydzieliną. Przebijają tkankę liścia, pozostawiając subtelne światło, białawo-kremowe kropki i smugi, które łączą się w odbarwione, chaotyczne wzory. Plamy, kreski, paski są lepiej widoczne na seamej powierzchni, na wierzchu wydają się być niejednorodnym srebrzysto-mlekowo-matowym nalotem.
Zamieranie tkanek w miejscach nakłucia i efekt nierównego, niebieskawego filmu nie są od razu widoczne, ale stopniowo rozszerzające się wzory obejmują coraz większy obszar i prowadzą do poważnych zmian. Na liściach pojawiają się suche plamy i plamy, brązowieją i wysychają. Na kwiatach przebicia wciornastków są mniej zauważalne, ale deformują się znacznie szybciej. Wciornastki nie oszczędzają nawet pędów, które również stopniowo pokrywają się drobnymi plamkami i wyginają się.
Przygnębiony stan rośliny, zahamowanie wzrostu, szybkie kwitnienie, obumieranie i osypywanie się liści i kwiatów to smutne skutki życia wciornastków.
Najlepszym pomocnikiem w diagnozowaniu wciornastków jest szkło powiększające. Jeśli na liściach rośliny zauważalne są podejrzane lekkie „zadrapania” i nierównomierny rozkwit, warto przyjrzeć się im przez szkło powiększające, aby zauważyć owady, które są prawie w ciągłym ruchu.
Kiedy mówią, że wciornastków nie da się wytępić, a można je tylko kontrolować, mają na myśli zazwyczaj ogrody zimowe i szklarnie, gdzie naprawdę bardzo trudno jest poradzić sobie z owadami. Warto walczyć w pomieszczeniach z tym wąwozem, bo szanse powodzenia są znacznie większe.
Proste metody radzenia sobie z wciornastkami
Jeśli możesz spróbować poradzić sobie z innymi szkodnikami owadzimi za pomocą domowych, improwizowanych środków, to prawie nigdy nie pomagają one wciornastkom, tylko opóźniają początek skutecznej walki i pozwalają im się jeszcze bardziej rozprzestrzeniać. Mycie liści, napary, wywary – eksperymenty, które mogą kosztować utratę rośliny.
Silny napar mydlany, równomiernie nałożony na liście, zmniejsza liczbę larw i dorosłych, ale nie pozwala całkowicie się ich pozbyć. Wielu hodowców kwiatów eksperymentuje z pachnącą wodą, naparami z cebuli i czosnku, wywarami z tytoniu, glistnika i krwawnika. Ale takie fundusze mogą pomóc tylko częściowo i na najwcześniejszych etapach dystrybucji.
Jeszcze prostsze kroki to pierwsze i bardzo ważne kroki na drodze do sukcesu w walce z wciornastkami:
- Jeśli znajdziesz ślady szkodników i podejrzewasz, że wciornastki osiadły na roślinach, musisz jak najszybciej odizolować zaatakowaną roślinę i dokładnie wyczyścić parapet i wszystkie powierzchnie w pobliżu. Nie da się zatrzymać wciornastków bez kwarantanny.
- Rośliny, które tolerują mokre liście, należy dokładnie umyć ciepłym prysznicem, starając się dłużej utrzymać liście pod miękkimi strumieniami.
- Na storczykach i uprawach o mięsistych liściach możliwe jest przycięcie uszkodzonej tkanki do zdrowej tkanki poprzez leczenie ran popiołem drzewnym. W przypadku upraw o delikatnych lub małych liściach najlepiej jest całkowicie usunąć mocno uszkodzone liście, ponieważ i tak nie zregenerują się.
Po wstępnym zabiegu warto mądrze podejść do wyboru środków owadobójczych.
Przeczytaj także nasz artykuł Dlaczego końcówki liści w roślinach domowych wysychają?
Najbezpieczniejszą opcją są środki owadobójcze
Pestycydy są trudne i niebezpieczne w stosowaniu w domu, ale w przypadku tak szybko mnożących się przeciwników są najszybszą, najbardziej niezawodną i skuteczną metodą leczenia.
Do zwalczania wciornastków nadają się zarówno wysokospecjalistyczne insektycydy, jak i preparaty ogólnoustrojowe:
- Vertimek;
- Aktellik;
- Inta-vir;
- Agrawertyna;
- aerozole odstraszające, jeśli oprócz komarów, muszek i kleszczy na liście gatunków znajdują się również wciornastki.
Zwykle wykonuje się 2-3 opryski z wciornastków w odstępie od 10 do 12 dni, przykrywając roślinę czapką lub umieszczając ją w torbie w celu izolacji. Ale nie ma uniwersalnych przepisów. Warto stosować insektycydy ściśle według zaleceń producenta, szczególnie uważnie przestrzegając dawkowania, zaleceń dotyczących środków bezpieczeństwa oraz częstotliwości zabiegów. Improwizacja jest tu niewłaściwa, bo nawet 1 dzień różnicy lub lekko zwiększona koncentracja może prowadzić do poważnych konsekwencji.
Po rozpoczęciu kuracji insektycydami warto ostrożnie zdjąć i wymienić wierzchnią warstwę podłoża, w której często chowają się te owady.
Unikalną cechą wciornastków jest ich doskonała zdolność adaptacji. Łatwo rozwijają odporność na insektycydy, dlatego lepiej regularnie zmieniać stosowane leki, zwłaszcza jeślibuty wykonywane są profilaktycznie.
Zagrożenia biologiczne są powolną, ale zrównoważoną alternatywą
Niewielu hodowców kwiatów używa pestycydów do roślin domowych bez wyrzutów sumienia. Podjęcie wszelkich środków ostrożności nie sprawi, że walka z wciornastkami będzie bezpieczniejsza. Znalezienie naturalnej, nieszkodliwej i skutecznej metody kontroli jest trudne. Ale istnieje alternatywa dla konwencjonalnych insektycydów – środki biologiczne.
Szczególnie skuteczne są produkty biologiczne na bazie grzybów entomopatogennych. Klasyczne preparaty dla wciornastków – Fitoverm, Bitoxybacillin, Bionim, Carbion, Boverin, Antitrips, Aktofit.
Każdy producent produktów biologicznych dla roślin domowych posiada własne ogólnoustrojowe bioinsektycydy, skuteczne przeciwko tym „niepowstrzymanym” owadom. Opryskiwanie trzeba będzie wykonywać częściej i dłużej, ale nie zaszkodzi tobie ani twoim zwierzętom.
Niestety wciornastki rozmnażają się zbyt szybko, aby można je było zwalczać z biologicznymi wrogami. Biokontrola z wykorzystaniem drapieżnych owadów w domu nie ma zastosowania, jest stosowana tylko na skalę przemysłową.
Przeczytaj także nasz artykuł Jak radzić sobie z roztoczami korzeni i cebulek?
Zapobieganie jest łatwiejsze do walki
Trudna walka z wciornastkami sprawia, że wszyscy żałują podjętych nieterminowo środków. Często są „wprowadzane” do roślin doniczkowych z zakupionymi jednorocznymi, sadzonkami i nowymi kwiatami, nawet jeśli dostaną się do domu tylko na kilka godzin. Środki kwarantannowe, brak „kontaktu” sadzonek z roślinami doniczkowymi oraz przydział kilku tygodni na adaptację i izolację przybyszów to najważniejszy krok w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się wszechobecnych wciornastków.
Istnieją inne środki, które pomogą, jeśli nie zapobiegną pojawieniu się wciornastków, to zmniejszą ich szkody do minimum:
- kupowanie podłoża od zaufanych producentów (wciornastki są wprowadzane z glebą tylko nieco rzadziej niż z roślinami);
- ochrona roślin przed ekstremalnie suchym powietrzem i utrzymanie optymalnej wydajności dla niektórych gatunków;
- regularny ciepły prysznic (dla wszystkich roślin, dla których jest dozwolony);
- stosowanie pułapek klejowych, które zwabiają mszyce, wciornastki i inne owady oraz pozwalają na ich szybką identyfikację.
Ale żadna ilość środków nie zastąpi czujności – regularna kontrola krzewów, zwłaszcza grzbietu liści i pędów. Ślady zauważone w czasie pozwolą na podjęcie działań we wczesnych stadiach, zapobiegając rozprzestrzenianiu się wciornastków w całej kolekcji. W końcu im wcześniej rozpocznie się walka, tym większe szanse na sukces.
