Oprócz podstawowych pierwiastków do wzrostu roślin potrzebny jest szereg tak zwanych mikroelementów (lub mikroelementów). Występują w roślinie w znikomych ilościach, stanowią tysięczne procenta jej mokrej masy. Pierwiastki śladowe są asymilowane tylko w niskich stężeniach odpowiednich soli. Gdy dawka zostanie zwiększona, stają się toksyczne dla rośliny. Rola pierwiastków śladowych w życiu roślin, podobnie jak witamin, jest związana z aktywnością enzymów. Mikroelementy żywienia roślin to: żelazo, bor, miedź, cynk, mangan, molibden, kobalt, nikiel.
żelazo
Żelazo jest mikroelementem, który jest w największej ilości przyswajany przez rośliny, dlatego bywa nazywany makroelementem. Jednak pod względem funkcji fizjologicznych jest to typowy pierwiastek śladowy. Żelazo jest funkcjonalną częścią systemów enzymatycznych roślin. Jego rola jest szczególnie ważna w metabolizmie oksydacyjnym i energetycznym, w tworzeniu chlorofilu. Żelazo dodaje się do pożywki w postaci siarczanu żelazawego (siarczanu żelazawego) lub różnych kompleksów chelatujących.
Przeczytaj więcej o żelazie w artykule „Pierwiastek śladowy Żelazo. Funkcje. Oznaki deficytu i nadmiaru ”.
Bor
Najważniejszym pierwiastkiem śladowym jest bor. Aby roślina mogła normalnie się rozwijać, musi być stale zaopatrywana w bor, ponieważ słabo porusza się po roślinie. W przypadku braku boru wzrost korzeni do części przyziemnej ustaje. Punkty wzrostu obumierają, ponieważ komórki młodej rosnącej tkanki – merystemy przestają się dzielić. Zewnętrzne oznaki niedoboru boru są podobne do niedoboru wapnia, ponieważ metabolizm tego pierwiastka jest ściśle związany z borem. Bor bierze udział w procesie kiełkowania pyłku i wzrostu jajnika, dlatego przy braku boru produkcja nasion roślin gwałtownie spada. Bor odgrywa ważną rolę w ruchu cukrów; wiele związków boroorganicznych jest aktywatorami wzrostu. Bor dodaje się do pożywki w postaci kwasu borowego.
Przeczytaj więcej na temat boru w artykule „Pierwiastek śladowy boru. Funkcje. Oznaki deficytu i nadmiaru ”.
Miedź
Znaczna część miedzi jest skoncentrowana w chloroplastach. Najwyraźniej miedź katalizuje jakąś reakcję w fotosyntezie. Przy braku miedzi chloroplasty są krótkotrwałe, miedź najwyraźniej zapobiega zniszczeniu chlorofilu. Miedź wchodzi w skład wielu enzymów utleniających (oksydaza polifenolowa, tyrozynaza itp.). Miedź odgrywa również ważną rolę w metabolizmie białek. Miedź jest dodawana do pożywki w postaci siarczanu miedzi lub chelatu miedzi.
Przeczytaj więcej o miedzi w artykule „Pierwiastek śladowy miedzi. Funkcje. Oznaki deficytu i nadmiaru ”.
Cynk
Cynk jest częścią ważnego enzymu – anhydrazy węglanowej. Ponadto cynk bierze udział w syntezie aminokwasu tryptofanu, który jest prekursorem substancji wzrostowych (auksyn) w roślinach.
Przeczytaj więcej o cynku w artykule „Pierwiastek śladowy cynku. Funkcje. Oznaki deficytu i nadmiaru ”.
mangan
Jest bardzo ważny dla rośliny, ponieważ katalizuje reakcje karboksylacji i odgrywa ważną rolę w fotosyntezie i oddychaniu. We wszystkich częściach rośliny znajdują się organiczne i nieorganiczne związki manganu. Gromadzi się głównie w liściach iw miejscach wzrostu – w młodej rosnącej tkance, gdzie obserwuje się największą aktywność fizjologiczną. Chociaż mangan nie wchodzi w skład cząsteczki enzymów oksydacyjnych, jego obecność sprzyja przemianom oksydacyjnym.
Obecność manganu w pożywce zwiększa oddychanie korzeni, a przyswajalność azotu azotanowego jest zauważalnie zwiększona. Szczególnie charakterystyczną właściwością manganu jest jego zdolność do utleniania związków żelaza. Przy braku manganu żelazo gromadzi się w formie pisemnej i jako trujące zatruwa tkankę roślinną. Wręcz przeciwnie, przy dużej ilości manganu całe żelazo przekształca się w formę tlenkową. Z tego wynika, że żelazo i mangan powinny znajdować się w pożywce w określonej proporcji, a mianowicie: żelazo podaje się cztery razy więcej niż mangan. Ten stosunek jest najkorzystniejszy dla rośliny.
Mangan dodaje się do pożywki w postaci siarczanu manganu MnSO4.
Przeczytaj więcej o manganie w artykule „Pierwiastek śladowy mangan. Funkcje. Oznaki deficytu i nadmiaru ”.
Molibden
Rośliny potrzebują molibdenu w bardzo małych ilościach. Katalizuje procesy redukcji azotanów i syntezy białek.
Przeczytaj więcej o molibdenu w artykule „Pierwiastek śladowy molibden. Funkcje. Oznaki deficytu i nadmiaru ”.
kobalt
W roślinach kobalt wpływa na akumulację substancji azotowych i węglowodanów, zwiększa intensywność oddychania i fotosyntezy, przyczyniając się do powstawania chlorofilu i zmniejszając jego rozkład w ciemności. Kobalt zwiększa również całkowitą zawartość wody w roślinach, zwłaszcza podczas suszy i jest absolutnie niezbędny do rozwoju bakterii brodawkowych i wiązania azotu. W roślinach pierwiastek ten występuje w formie jonowej oraz w składzie witaminy B12 (około 4,5%). Rośliny, podobnie jak zwierzęta, same nie syntetyzują witaminy B12… Jest wytwarzana przez bakterie w brodawkach roślin strączkowych i bierze udział w syntezie metioniny.
Przeczytaj więcej o molibdenu w artykule „Kobalt śladowy. Funkcje. Oznaki deficytu i nadmiaru ”.
